خودروهای تشریفات و نقش خودروهای اجاره ای تشریفاتی در کشور

مجله ماشین –  حمیدرضا هدایت‏ پناه /واضح و مبرهن است که راه ‏اندازی و اجرای مراسم این چنینی، تا چه اندازه سخت و نفس‏گیر است. تهیه ده ها خودرو برای حمل ‏و نقل افراد و سرانی که هر یک وزنه‏ ای هستند و به‏ نوعی جزء مهم‏ترین دارایی‏ های مملکتشان به‏ شمار می‏آیند، به هیچ وجه کار ساده‏ ای نبوده و علاوه بر سختی کار تیم‏ های حفاظت، در اینجا باید یک خسته نباشید گفت به آنان که وظیفه تهیه ناوگان و انجام عملیات را بر عهده داشته ‏اند.
قرنطینه ‏های طولانی‏ مدت قبل و بعد از اجرای هر مراسم، فشار عصبی فوق‏ العاده و سختی‏ های کسب مجوزهای لازم، همگی بخشی از این کار هستند. اما خوشبختانه شاهد آن هستیم که کشور ما مخصوصاً در سال‏ های اخیر، با موفقیت چندین اجلاس و نشست بین‏ المللی را با رعایت تمامی استانداردها به اجرا در آورده که امیدواریم این روند در سال‏ های آینده نیز ادامه داشته باشد.
یکی از اولین مراسم که در آن ناوگان خودروهای تشریفاتی به چشم می‏ آمد، اجلاس سران کشورهای اسلامی تهران سال ۱۳۷۶ و پژو ۴۰۵های لیموزینی بود که در آن روزها برای حمل‏ و نقل هیأت‏ های مدعو به‏ کار گرفته شدند. در سال‏ های اخیر نیز اجلاس سران غیر متعهد و ناوگان مرسدس‏ بنزهای S-500 آن مراسم ما را به هیجان واداشتند و چند روز پیش خودرو های تشریفات مرسدس بنز S-500 که به صورتی شایسته در مراسم تحلیف ریاست جمهوری مورد استفاده قرار گرفتند .

درد دل آگاهان حوزه خودروهای کرایه ای تشریفاتی در کشور

آنچه در پی می آیدپاسخ برخی پرسش های رایج از یکی از فعالان حوزه کرایه خودرو در کشور است.
بدون شک اولین سؤال ما در مورد متولیان و دست‏اندرکاران فرآیند اجاره خودرو بود که خیلی زود مشخص شد هیچ مرجع قانونی و یا اتحادیه ویژه‏ای برای شرکت ‏های دخیل در امر کرایه خودروهای لوکس در کشور وجود ندارد و در بهترین حالت، این مجموعه‏ ها باید برای اخذ مجوزهای لازم به اتحادیه امور حمل‏ونقل درون ‏شهری مراجعه کنند. نتیجه آنکه علاوه بر چندین مجموعه و حتی افراد مستقلی که بدون ثبت در هیچ سازمانی به اجاره خودروهای چند صد میلیونی مبادرت می‏ورزند، آن چند موردی هم که ثبت و اجازه نامه‏ های لازم را از اتحادیه مذکور دریافت کرده‏اند، از تمامی امکانات و ویژگی‏ های لازم از قبیل ناوگان اختصاصی حداقلی، فضای پارکینگ مشخص، کادر اجرایی و رانندگان تعلیم دیده و. . . لزوماً بهره ‏مند نخواهند بود. نقص‏ های غیر قابل چشم‏ پوشی که در نهایت به سردرگمی مشتری و رشد قارچ‏گونه بنگاه‏ های غیر قابل اطمینان انجامیده است.

دردسرهای اجاره ماشین چند صد میلیاردی

وقتی در مورد پوشش ‏های بیمه‏ ای از آنها پرسیدیم، با پاسخ عجیبی رو‏به‏ رو شدیم. نه‏ تنها هیچ پوشش بیمه‏ ای ویژه‏ای برای مؤسسه‏ های کرایه اتومبیل‏ های لوکس وجود ندارد، بلکه در صورت وارد آمدن هرگونه خسارت، در صورت ثابت شدن کرایه ‏ای بودن خودرو، شرکت بیمه‏ گذار قادر خواهد بود از پرداخت غرامت خودداری کرده و مؤسسه باید خسارت خود را از طریق مراجع قضایی و تحت عنوان «خیانت در امانت» پیگیری کند!
وضعیت در مورد سرقت حتی از این هم بدتر بوده و پروسه کار به قدری پیچیده می‏شود که اکثر مالکین ترجیح می‏ دهند حداقل تا زمان پیدا شدن خودرو، صحبتی از اجاره ‏ای بودن آن به میان نیاورند، زیرا در آن صورت مجبور خواهند بود تا مراحل اداری دور و درازی را سپری کنند.
مشکل بعدی، مشتریان کلاه‏بردار یا حداقل «زرنگ»ها بودند که به‏ خوبی می‏شد فهمید برای شرکت مشکل ‏آفرین شده ‏اند. در بدترین حالت مشتری خودرو را به سرقت می‏برد و نیازی به توضیح نیست که در این حالت کار اجاره دهنده حسابی زار می ‏شود! مسئله مهم بعدی مورد مصرف خودرو بوده که در مواردی هرچند نادر قاچاق مواد مخدر و یا کلاه‏برداری‏ های نجومی، در نهایت به خوابیدن چند ماهه خودروی شرکت در پارکینگ منجر شده است.
اما داستان بچه زرنگ ‏ها در نوع خود شنیدنی بود، از آنهایی که با اتومبیل اجاره‏ای تصادف کرده‏اند و با یک صافکاری تمیز و تحویل ماشین در شب از پرداخت خسارت شانه خالی می‏کنند، تا آنهایی که قطعه فابریک را با نمونه بی کیفیت تعویض کرده و صدایش را هم در نمی‏ آورند!

مشتری‏ ها باید چه کار کنند؟

به هر حال مجموعه‏ های کرایه اتومبیل حق دارند تا به ‏خاطر اجاره دادن ماشینی که چند میلیارد تومان قیمت دارد نگران باشند و تضمین‏ هایی را از اجاره کننده خود درخواست کنند. اما یک مشتری اگر خوش‏شانس بود و به یک شرکت اجاره دهنده خودروی معتبر مراجعه کرد، باید چه مواردی را مد نظر داشته باشد تا در انتها دچار ضرر و زیان نشود؟
اولین مسئله، ثبت شرکت مورد نظر بوده که افراد باید با وسواس در مورد آن عمل کنند و هیچگونه سهل ‏انگاری در این بخش نداشته باشند. در صورتی که برای اجاره خودرو علاوه بر چک برابر با مبلغ ماشین از شما درخواست وجه ضمانت نقدی یا اصطلاحاً دیپوزیت شد، مطمئن شوید که پول را به خود مالک ماشین می‏دهید و نه واسطه احتمالی.
نکته مهم دیگر اینکه از نوشتن چک ضمانت در وجه افراد اکیداً اجتناب کرده و حتماً نام شرکت را در این بخش عنوان کنید. از نوشتن قرارداد دستی تا جای ممکن خودداری کرده و همیشه یک نسخه از قرارداد را دریافت فرمایید. نیازی به توضیح نیست که پیش از امضای هر سندی باید آن را به دقت مطالعه کنید و مواردی مثل «حالا یه چیزی نوشته شده، شما جدی نگیر!» و مانند آنها را اتفاقاً «خیلی هم جدی» قلمداد کنید.
هنگام تحویل گرفتن خودرو، درخواست چک لیست کرده و خودتان با دقت هرچه تمام ‏تر نسبت به پر کردن آن اقدام کنید. خجالت نکشید و کوچک‏ترین مشکلات را هم در انتهای فهرست عنوان کنید. مواردی مانند کیلومتر و میزان بنزین در انتهای قرارداد با ریزبینی مورد توجه قرار می‏ گیرند، پس هر کمبودی را به‏ صورت مکتوب در چک لیست لحاظ فرمایید. حواستان باشد که هنگام تحویل خودرو حتماً کارت آن را هم دریافت کنید، زیرا مشاهد شده برخی از اجاره دهندگان تنها به ارائه کارت بیمه شخص ثالث وسیله اکتفا می ‏کنند که این مسئله در صورت وقوع حادثه تنها به ضرر شما می‏ شود.

توصیه آخر

همانگونه که پیش‏تر هم اشاره شد، نبود ساز و کارهای قانونی، مهم‏ترین چالش فراروی بازار اجاره‏ای خودرو در کشور است که به ‏صورت خاص در بخش خودروهای لوکس و تشریفاتی می‏تواند مسائل و مشکلات بی‏شماری را به ‏وجود آورد.
مسئله مهم بعدی، پوشش ‏های بیمه ‏ای است، پوشش ‏هایی که شاید در نهایت هزینه تمام شده برای اجاره گیرنده را افزایش دهند اما بدون شک در ساده‏ سازی فرآیند اجاره خودرو و نیز قانونمند کردن مواردی همچون جلوگیری از فرارهای مالیاتی و نیز مشخص شدن اجاره ‏ای بودن اتومبیل برای مالکی که در آینده قصد خرید آن را دارد، بی ‏تأثیر نیستند.
سومین مورد، فرهنگ اجاره کردن ماشین است. اگر هر کسی به هر دلیلی قصد اجاره اتومبیلی را داشته باشد، باید این کار را از طریق مؤسسه‏ های رسمی و معتبر انجام دهد و برای چند درصد پول کمتر دادن، خطر رو‏به ‏رو شدن با افراد کلاه‏بردار را به جان نخرد. مشتری باید درک کند که این خودرو وسیله کسب روزی صاحبان است و ادب و نزاکت حکم می‏کند که از آسیب رساندن به آن خودداری کند.