طرح جدید بنزین: انتقال سهمیه سوخت به حساب بانکی

به گزارش مجله ماشین، روز گذشته، قرارداد اجرای آزمایشی طرح انتقال سهمیه بنزین از کارت سوخت به حساب بانکی صاحبان خودرو به امضا رسید. این طرح که در راستای تکالیف قانونی برای به‌روزرسانی زیرساخت‌های سوخت‌گیری کشور اجرا می‌شود، گامی مهم در جهت هوشمندسازی فرآیندهای مرتبط با مصرف سوخت به شمار می‌رود.

تاریخچه کارت سوخت و طرح‌های جایگزین

سامانه کارت هوشمند سوخت از سال ۱۳۸۶ در ایران راه‌اندازی شد و هدف اصلی آن، کنترل مصرف، جلوگیری از قاچاق و توزیع عادلانه یارانه سوخت بود. در سال ۱۳۹۴، با اجرای سیاست تک‌نرخی شدن بنزین، استفاده از کارت سوخت شخصی عملاً متوقف شد. اما با افزایش قاچاق و رشد مصرف، دولت در سال ۱۳۹۸ دوباره استفاده از کارت سوخت شخصی را اجباری کرد.

در سال‌های اخیر، پیشنهادهایی برای اصلاح نظام توزیع سوخت مطرح شد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، حذف کارت فیزیکی سوخت و انتقال سهمیه به حساب بانکی مالکان خودرو بود. در سال ۱۴۰۰، طرح آزمایشی “بنزین برای همه” در جزایر کیش و قشم اجرا شد که در آن سهمیه سوخت به جای خودروها، به افراد اختصاص داده شد. اما این طرح در سطح ملی اجرا نشد.

تصویب در قانون بودجه ۱۴۰۴

در قانون بودجه سال ۱۴۰۴، بندی گنجانده شد که وزارت نفت را مکلف می‌کرد زیرساخت‌های لازم برای انتقال سهمیه سوخت به حساب بانکی مالکان خودرو را فراهم کند. این تکلیف قانونی، زمینه را برای اجرای آزمایشی طرح در اسفند ۱۴۰۳ و سپس گسترش آن در سطح کشور فراهم کرد.

اهداف و جزئیات طرح

این طرح به صورت آزمایشی در پنج جایگاه سوخت متعلق به شهرداری تهران اجرا می‌شود. در این روش، شهروندان ابتدا در یک پلتفرم ثبت‌نام و احراز هویت می‌شوند و هنگام سوخت‌گیری، از طریق سامانه جایگاه را انتخاب کرده و کدی دریافت می‌کنند. با وارد کردن این کد در دستگاه جایگاه، فرآیند سوخت‌گیری انجام و هزینه آن مستقیماً از حساب بانکی فرد کسر می‌شود. برای افرادی که امکان استفاده از پلتفرم را ندارند، روش‌هایی مانند کد USSD و پیامک یک‌بار مصرف پیش‌بینی شده است.

مزایای طرح

افزایش شفافیت در توزیع سوخت
کاهش قاچاق سوخت
سهولت در استفاده برای شهروندان
مدیریت بهتر مصرف سوخت

مسئولان تأکید کرده‌اند که در این روش جدید، سهمیه‌بندی و قیمت بنزین تغییری نخواهد کرد و تنها فیزیک کارت سوخت حذف می‌شود.

با توجه به الزامات قانونی و حمایت نهادهای اجرایی، انتظار می‌رود این طرح پس از ارزیابی‌های لازم و اصلاحات احتمالی، به صورت سراسری در کشور اجرا شود. موفقیت این طرح بستگی به میزان آمادگی زیرساخت‌های فنی، همکاری بانک مرکزی و پذیرش عمومی دارد.