کولر یا پنجره پایین: کدام یک در سرعت بالا مصرف سوخت را بیشتر کاهش می‌دهد؟

به گزارش خبرنگار مجله ماشین، با فرا رسیدن فصل گرما و افزایش استفاده از خودرو برای سفرهای درون و برون شهری، یکی از سوالات پرتکرار رانندگان به ویژه در سرعت‌های بالا، چگونگی صرفه‌جویی در مصرف سوخت است. آیا پایین کشیدن شیشه‌ها راهکار بهتری نسبت به روشن کردن کولر خودرو برای کاهش مصرف بنزین است یا برعکس؟

چالش همیشگی گرما و مصرف سوخت

افزایش دمای هوا، رانندگان را با دوراهی استفاده از کولر یا باز گذاشتن پنجره‌ها مواجه می‌کند. هر دو گزینه مزایا و معایب خود را دارند، اما وقتی پای مصرف سوخت و بهینه‌سازی آن به میان می‌آید، انتخاب صحیح اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. باور عمومی بر این است که روشن کردن کولر به دلیل بار اضافی که به موتور وارد می‌کند، مصرف سوخت را افزایش می‌دهد. اما آیا این باور در تمام شرایط، به خصوص در سرعت‌های بالا، صادق است؟

دلایل رایج و باورهای عمومی

بسیاری از رانندگان بر این باورند که:

کولر، مصرف سوخت را بالا می‌برد: کمپرسور کولر نیروی خود را مستقیماً از موتور دریافت می‌کند و این امر منجر به افزایش جزئی در مصرف سوخت می‌شود.

پنجره‌های پایین، راهکاری بدون هزینه: پایین کشیدن شیشه‌ها نیازی به فعال کردن هیچ سیستم مکانیکی ندارد و بنابراین، به نظر می‌رسد که نباید تاثیری بر مصرف سوخت داشته باشد.

این دلایل، هرچند در نگاه اول منطقی به نظر می‌رسند، اما تمام جنبه‌های موضوع، به ویژه تاثیر آیرودینامیک خودرو را در نظر نمی‌گیرند.

راه‌حل‌ها: نگاه علمی به مسئله کولر و پنجره

برای درک بهتر این موضوع، باید به دو عامل کلیدی توجه کنیم: بار موتور و مقاومت هوا (آیرودینامیک).

• روشن کردن کولر: سیستم تهویه مطبوع خودرو (کولر) با درگیر کردن کمپرسور، باری را به موتور تحمیل می‌کند. این بار اضافی، به خصوص در دورهای پایین موتور و سرعت‌های کم، می‌تواند منجر به افزایش محسوس مصرف سوخت شود. میزان این افزایش به نوع خودرو، تکنولوژی کولر و شرایط محیطی بستگی دارد.

• پایین کشیدن شیشه‌ها: هنگامی که شیشه‌های خودرو پایین هستند، جریان هوای ورودی به داخل کابین، مقاومت هوا (درگ آیرودینامیکی) را به شدت افزایش می‌دهد. خودرو برای غلبه بر این مقاومت اضافی، نیاز به نیروی بیشتری دارد و در نتیجه موتور باید سخت‌تر کار کند. این مسئله به ویژه در سرعت‌های بالا (معمولاً بالاتر از ۶۵-۷۵ کیلومتر بر ساعت) بسیار حائز اهمیت می‌شود.

نقطه تعادل کجاست؟

تحقیقات و آزمایش‌های متعدد (از جمله مطالعات انجام شده توسط انجمن مهندسین خودرو – SAE) نشان داده‌اند که یک “نقطه تعادل” یا “سرعت بحرانی” وجود دارد.

• در سرعت‌های پایین (کمتر از حدود ۶۵ کیلومتر بر ساعت): پایین کشیدن شیشه‌ها معمولاً از نظر مصرف سوخت بهینه‌تر از روشن کردن کولر است. در این سرعت‌ها، تاثیر منفی مقاومت هوای ناشی از پنجره‌های باز، کمتر از بار اضافی کمپرسور کولر بر موتور است. این شرایط بیشتر در رانندگی شهری مصداق دارد.

• در سرعت‌های بالا (بیشتر از حدود ۷۵ کیلومتر بر ساعت): روشن کردن کولر و بالا نگه داشتن شیشه‌ها، گزینه بهتری برای صرفه‌جویی در مصرف سوخت است. در این سرعت‌ها، مقاومت هوای ایجاد شده توسط پنجره‌های باز به قدری زیاد می‌شود که موتور برای حفظ سرعت، سوخت بسیار بیشتری نسبت به زمانی که کولر روشن است و شیشه‌ها بالا هستند، مصرف می‌کند. طراحی آیرودینامیک خودروهای مدرن برای حرکت با شیشه‌های بسته بهینه شده است.

نکات مهم که باید در نظر گرفت

• نوع خودرو: خودروهای با طراحی آیرودینامیک بهتر، کمتر تحت تاثیر منفی باز بودن پنجره‌ها قرار می‌گیرند، اما قانون کلی همچنان پابرجاست.
• شرایط آب و هوایی: در دماهای بسیار بالا، کولر برای خنک کردن کابین باید با توان بیشتری کار کند که این امر می‌تواند مصرف سوخت را کمی افزایش دهد. با این حال، همچنان در سرعت‌های بالا، گزینه بهتری نسبت به پنجره‌های باز است.
• راحتی و ایمنی: پایین بودن شیشه‌ها در سرعت‌های بالا می‌تواند منجر به ورود گرد و غبار، سروصدای زیاد و حتی حشرات به داخل کابین شود که تمرکز راننده را کاهش داده و آسایش سرنشینان را مختل می‌کند. همچنین، صدای باد می‌تواند باعث خستگی زودرس راننده شود.
• سلامت سیستم تهویه: استفاده منظم از کولر خودرو (حتی برای دقایقی کوتاه در فصول سرد) به روانکاری قطعات و جلوگیری از خشک شدن واشرها و در نتیجه افزایش طول عمر سیستم تهویه کمک می‌کند.
• رانندگی اقتصادی: صرف نظر از انتخاب بین کولر یا پنجره، رعایت اصول رانندگی اقتصادی مانند پرهیز از شتاب‌گیری و ترمزگیری ناگهانی، حفظ سرعت مطمئنه و تنظیم باد تایرها، نقش مهمی در کاهش مصرف سوخت دارد.

انتخاب هوشمندانه برای صرفه‌جویی

با توجه به بررسی‌های انجام شده، می‌توان نتیجه گرفت که:

• برای رانندگی در سرعت‌های پایین (مانند تردد در شهر و ترافیک): اگر دمای هوا قابل تحمل است، پایین کشیدن شیشه‌ها می‌تواند گزینه کم‌مصرف‌تری باشد.
• برای رانندگی در سرعت‌های بالا (مانند بزرگراه‌ها و جاده‌های بین شهری، معمولاً بالای ۷۰ کیلومتر بر ساعت): روشن کردن کولر و بالا نگه داشتن شیشه‌ها، به دلیل کاهش مقاومت هوا، منجر به صرفه‌جویی بیشتر در مصرف سوخت می‌شود.

بنابراین، باور عمومی مبنی بر پرمصرف بودن همیشگی کولر، به خصوص در سرعت‌های بالا، صحیح نیست. انتخاب هوشمندانه بین این دو گزینه، نه تنها به کاهش هزینه‌های سوخت شما کمک می‌کند، بلکه تجربه رانندگی راحت‌تر و ایمن‌تری را نیز به ارمغان می‌آورد. در نهایت، مدیریت صحیح مصرف سوخت خودرو، ترکیبی از دانش فنی و عادات صحیح رانندگی است.

نویسنده: محمدجواد شبیری