آیا خودمان میتوانیم روغن گیربکس را تعویض کنیم؟
فهرست مطالب:
به گزارش مجله ماشین، واسکازین (روغن گیربکس)، مایعی حیاتی برای عملکرد صحیح جعبهدنده خودرو است. این سیال وظایف مهمی مانند روانکاری، خنککاری و انتقال نیرو را بر عهده دارد. با گذشت زمان، واسکازین نیز مانند روغن موتور، خاصیت خود را از دست داده و آلوده میشود که این امر میتواند به عملکرد گیربکس و در نهایت به خودرو آسیب برساند.
با وجود اهمیت این کار، آیا تعویض واسکازین گیربکس را میتوان بهصورت DIY (خودتان انجام دهید) انجام داد؟ پاسخ به این سؤال به چند عامل بستگی دارد.

تفاوت تعویض واسکازین در گیربکسهای مختلف
گیربکس دستی (دنده ای)
تعویض واسکازین در خودروهای دارای گیربکس دستی معمولاً سادهتر است. کافی است پیچ تخلیه را باز کرده، واسکازین کهنه را خارج کنید و سپس واسکازین جدید را جایگزین نمایید. این کار با ابزارهای اولیه قابل انجام است.
گیربکس اتوماتیک
تعویض واسکازین در گیربکسهای اتوماتیک پیچیدگیهای بیشتری دارد. دو روش اصلی برای این کار وجود دارد:
تخلیه از کارتل (پان): این روش سادهتر است و فقط بخشی از واسکازین را تعویض میکند. در این حالت، ابتدا پیچ کارتل باز شده و واسکازین تخلیه میشود. سپس، پس از تمیز کردن کارتل و تعویض فیلتر (در صورت لزوم)، واسکازین جدید به مقدار لازم اضافه میگردد. این روش به ابزار خاصی نیاز ندارد و میتوانید آن را در خانه انجام دهید.
فلاش کامل (Full Flush): در این روش، کل واسکازین قدیمی به همراه آلودگیها از سیستم خارج شده و با واسکازین تازه جایگزین میشود. این کار توسط دستگاههای تخصصی در تعمیرگاهها انجام میگیرد. به دلیل پیچیدگی و نیاز به ابزار خاص، انجام این روش بهصورت DIY توصیه نمیشود.
چرا باید واسکازین را تعویض کرد؟
فرسودگی واسکازین میتواند مشکلات زیادی برای خودرو ایجاد کند، از جمله:
- کاهش نرمی تعویض دندهها
- افزایش اصطکاک و فرسایش قطعات گیربکس
- افزایش دمای گیربکس
- آسیبهای جدی به مجموعه دندهها و کلاچ
با تعویض منظم واسکازین در بازههای زمانی توصیهشده (معمولاً بین ۶۰,۰۰۰ تا ۱۲۰,۰۰۰ کیلومتر)، میتوانید عمر مفید گیربکس را افزایش دهید.

آیا باید خودتان واسکازین را تعویض کنید؟
- بله، اگر…
- خودروی شما دارای گیربکس دستی است.
- شما میخواهید واسکازین را به روش “تخلیه از کارتل” تعویض کنید.
- شما از ابزار مناسب و دانش کافی برخوردار هستید.
- خیر، اگر…
- قصد دارید واسکازین را به روش “فلاش کامل” تعویض کنید.
- گیربکس شما از نوع “پلمپشده” (Sealed) است و میله سنجش (گیج) ندارد.
- دانش یا ابزار کافی برای انجام این کار را ندارید.
در نهایت، اگرچه تعویض واسکازین گیربکس میتواند در هزینههای شما صرفهجویی کند، اما در صورت نداشتن اطلاعات کافی، بهتر است این کار را به یک مکانیک متخصص بسپارید تا از آسیبهای احتمالی به سیستم حیاتی گیربکس جلوگیری شود.