چگونه تأخیر در عملکرد ترمز را قبل از خطرساز شدن تشخیص دهیم؟

به گزارش مجله ماشین، تأخیر ترمز (Brake Lag) به فاصله زمانی کوتاهی گفته می‌شود که از لحظه فشردن پدال ترمز تا شروع عمل ترمزگیری طول می‌کشد. این پدیده بیشتر در خودروهای سنگین مانند کامیون‌ها و اتوبوس‌ها با ترمز بادی دیده می‌شود، اما در خودروهای سواری که از سیستم ترمز هیدرولیکی استفاده می‌کنند، اصولاً نباید وجود داشته باشد. با این حال، سهل‌انگاری در سرویس و نگهداری می‌تواند باعث ایجاد تأخیر در ترمزگیری و افزایش فاصله توقف شود.

تفاوت «فاصله ترمزگیری» و «فاصله توقف»

• فاصله ترمزگیری: مسافتی که خودرو پس از فشردن پدال ترمز تا توقف طی می‌کند.

• فاصله توقف: مجموع زمان و مسافت از لحظه‌ای که راننده خطر را تشخیص می‌دهد تا توقف کامل خودرو.

فاصله توقف علاوه بر عملکرد ترمز، به عواملی مانند سرعت خودرو، زمان واکنش راننده، وضعیت لاستیک‌ها، شرایط جاده و زمان واکنش سیستم ترمز نیز بستگی دارد. هرگونه نقص یا فرسودگی در سیستم ترمز، فاصله توقف را افزایش می‌دهد که در عمل همان تأخیر ترمز محسوب می‌شود.

نشانه‌های تأخیر در ترمزگیری

اگر با یکی از موارد زیر روبه‌رو هستید، احتمال وجود مشکل در سیستم ترمز بالاست:

• واکنش دیرهنگام خودرو پس از فشردن پدال ترمز

• نرم یا اسفنجی شدن پدال ترمز

• نیاز به فشردن بیش از حد پدال برای ترمزگیری مؤثر

• کاهش محسوس قدرت ترمز در سرعت‌های بالا یا جاده‌های خیس

در چنین شرایطی، حتی واکنش سریع راننده هم نمی‌تواند خطر را به‌طور کامل جبران کند و سرویس فوری ترمز ضروری است.

دلایل اصلی بروز تأخیر ترمز

سیستم ترمز از قطعات مختلفی تشکیل شده که هماهنگی آن‌ها برای توقف ایمن خودرو حیاتی است؛ از جمله دیسک یا کاسه ترمز، کالیپر، لنت ترمز، سیلندر اصلی، روغن ترمز و لوله‌های هیدرولیک. خرابی یا فرسودگی هر یک از این اجزا می‌تواند باعث تأخیر در ترمزگیری شود.

مهم‌ترین دلایل عبارت‌اند از:

• کم بودن یا آلودگی روغن ترمز که باعث افت فشار در سیستم می‌شود

• تعویض نکردن روغن ترمز در بازه استاندارد (معمولاً هر ۲ سال یا حدود ۵۰ هزار کیلومتر)

• لنت‌های ترمز فرسوده

• خرابی بوستر ترمز یا سیلندر اصلی

• نشتی در لوله‌های ترمز

• کمک‌فنرهای فرسوده که تماس لاستیک با سطح جاده را کاهش می‌دهند

تفاوت تأخیر ترمز با افت ترمز (Brake Fade)

• تأخیر ترمز: فاصله زمانی بین فشردن پدال و شروع عمل ترمز.

• افت ترمز: کاهش موقت قدرت ترمز به دلیل داغ شدن بیش از حد سیستم ترمز.

افت ترمز بیشتر در رانندگی پرفشار یا شرایط خاص (مانند پیست یا سرازیری‌های طولانی) رخ می‌دهد، در حالی که تأخیر ترمز معمولاً به فرسودگی یا نقص فنی مربوط است. هر دو حالت، کنترل خودرو را دشوار و خطرناک می‌کنند.

چگونه از تأخیر ترمز جلوگیری کنیم؟

• سرویس دوره‌ای منظم سیستم ترمز

• تعویض به‌موقع لنت‌ها و روغن ترمز

• بررسی وضعیت دیسک‌ها هنگام تعویض لنت

• مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو و رعایت توصیه‌های سازنده

تأخیر در عملکرد ترمز موضوعی جدی و بالقوه خطرناک است که نباید نادیده گرفته شود. توجه به علائم هشداردهنده و انجام سرویس‌های دوره‌ای، نه‌تنها ایمنی رانندگی را افزایش می‌دهد، بلکه از هزینه‌های سنگین تعمیرات در آینده نیز جلوگیری می‌کند. ترمز سالم، مهم‌ترین خط دفاعی شما در جاده است.