۴ نشانه مهم که زمان تعویض شمع خودروی شما فرارسیده است

به گزارش مجله ماشین، شمع‌ها (Spark Plugs) یکی از حیاتی‌ترین قطعات برای عملکرد صحیح موتور خودرو هستند، زیرا جرقه کوچکی که توسط آن‌ها ایجاد می‌شود، ترکیب سوخت و هوا را در سیلندرهای موتور مشتعل می‌کند. این جرقه‌های کوچک باید با سرعتی باورنکردنی تولید شوند؛ به گونه‌ای که با هر دو دور گردش میل‌لنگ، شمع باید یک بار جرقه بزند. به عنوان مثال، در سرعت ۳۰۰۰ دور بر دقیقه (RPM)، شمع‌ها ۱۵۰۰ بار در دقیقه جرقه می‌زنند.

شمع‌ها همچنین باید در برابر دماهای بسیار بالا مقاوم باشند. اگرچه شمع‌ها برای عمر طولانی طراحی شده‌اند، اما در نهایت فرسوده می‌شوند و معمولاً باید پس از پیمودن ۸۰ تا ۱۰۰ هزار مایل (حدود ۱۲۸ تا ۱۶۰ هزار کیلومتر) تعویض شوند. عواملی مانند تجمع کربن، روغن‌سوزی، یا داغ شدن بیش از حد و همچنین آسیب دیدن فاصله میان الکترود مرکزی و الکترود بدنه (گپ شمع)، می‌توانند عمر مفید آن‌ها را کاهش دهند.

خرابی شمع‌ها به طور مستقیم فرآیند احتراق را مختل می‌کند و توان خروجی موتور را کاهش می‌دهد. در نتیجه، ممکن است متوجه افت عملکرد، کاهش بازدهی سوخت، و حتی صداهای غیرعادی ناشی از احتراق ناقص سوخت و هوا شوید. اگر مطمئن نیستید که شمع‌های خودرویتان نیاز به تعویض دارند، در اینجا چهار نشانه اصلی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید.

۱. مشکل در روشن شدن یا استارت خوردن موتور

یکی از واضح‌ترین نشانه‌های خرابی شمع، مشکل در روشن شدن خودرو است. شمع‌های فرسوده ممکن است نتوانند جرقه کافی برای احتراق کامل ترکیب سوخت و هوا در سیلندر تولید کنند. وقتی این اتفاق می‌افتد، مواد در حال انفجار (احتراق) با قدرت و سرعت کافی منبسط نمی‌شوند و نیروی لازم برای به حرکت درآوردن موتور را، حداقل در تلاش اول، تولید نمی‌کنند. در نتیجه، موتور ممکن است در استارت اول روشن نشود و یا اصلاً روشن نشود.

۲. شنیدن صداهای غیرعادی (ناک زدن) از موتور

گاهی اوقات، موتور با انتشار صداهایی خاص، از وجود مشکل در شمع‌ها خبر می‌دهد. برای مثال، اگر صدای کوبش فلزی (Knocking) یا ناک (Detonation) از زیر کاپوت می‌شنوید، احتمالاً به دلیل احتراق ناقص ناشی از شمع‌های ضعیف است.

در این حالت، سوخت و هوای نسوخته‌ای که از جرقه ضعیف جا مانده است، ممکن است زودتر از زمان مقرر مشتعل شود. این احتراق پیش از موعد مقرر می‌تواند با حرکت پیستون به سمت بالا تلاقی پیدا کند و صدای ناک را ایجاد کند. این وضعیت می‌تواند به قطعات داخلی موتور، مانند پیستون‌ها، دیواره سیلندرها و شاتون‌ها آسیب جدی وارد کند. البته توجه داشته باشید که “ناک زدن” با “احتراق زودرس” (Pre-ignition) متفاوت است؛ احتراق زودرس، که به دلیل شمع‌های بد نیز اتفاق می‌افتد، به مراتب مخرب‌تر است زیرا کل بار سوخت و هوا، پیش از زمان جرقه شمع، مشتعل می‌شود.

۳. کاهش محسوس راندمان مصرف سوخت

وقتی شمع‌ها به درستی کار نکنند، سوختی که در طی مرحله احتراق به طور کامل نسوخته است، به سادگی هدر می‌رود. به زبان ساده، اگر شمع‌ها از احتراق ۱۰ درصد از سوخت در زمان صحیح جلوگیری کنند، شما عملاً ۱۰ درصد از هر باک بنزین را تلف کرده‌اید.

این ناکارآمدی نه تنها جیب شما را خالی می‌کند (مثلاً کاهش مصرف از ۳۰ مایل بر گالن به ۲۷ مایل بر گالن)، بلکه به محیط زیست نیز آسیب می‌زند. سوخت نسوخته وارد سیستم اگزوز شده و فشار مضاعفی بر کاتالیزور (Catalytic Converter) وارد می‌کند تا میزان آلایندگی را کنترل کند. در نتیجه، کاتالیزور باید سخت‌تر کار کند و اگر نتواند آلایندگی‌ها را مدیریت کند، گازهای مضر مستقیماً وارد هوا می‌شوند.

۴. افت توان و عملکرد کلی خودرو

کاهش عملکرد و توان موتور، روی دیگر سکه ناکارآمدی سوخت است. همان‌طور که شمع‌های ضعیف باعث می‌شوند برای پیمودن مسافت یکسان سوخت بیشتری مصرف کنید، برای رسیدن به شتاب مورد نظر و سطح عملکردی که به آن عادت کرده‌اید نیز مجبورید سوخت بیشتری بسوزانید.

استفاده از شمع‌های با کیفیت بالا که از موادی مانند ایریدیوم یا پلاتین ساخته شده‌اند، می‌تواند جرقه قوی‌تر و پایدارتری تولید کند. مزیت اصلی این مواد در توانایی آن‌ها برای تحمل دما و فشارهای فوق‌العاده زیاد داخل سیلندر است؛ دمایی که هنگام احتراق به ۵۴۳۲ درجه فارنهایت و فشاری که به ۷۳۵ پوند بر اینچ مربع می‌رسد. شمع‌های باکیفیت جدید، به جای افزایش ناگهانی قدرت، توان واقعی موتور را که قبلاً توسط شمع‌های فرسوده تضعیف شده بود، به آن باز می‌گردانند.