کمبود عرضه، عامل اصلی گرانی خودرو

به گزارش مجله ماشین، بازار خودرو در هفته‌های اخیر با موج جدیدی از افزایش قیمت مواجه شده و کارشناسان تأکید می‌کنند کمبود عرضه مهم‌ترین عامل این گرانی‌هاست؛ نه نرخ ارز و نه افزایش قیمت کارخانه. به گفته آنان، اگر خودرو به اندازه کافی وارد بازار شود، حتی تغییرات کارخانه‌ای هم نمی‌تواند قیمت‌ها را به‌طور جدی بالا ببرد. اما نبود خودرو، دوباره فاصله قیمت کارخانه و بازار، رشد دلالی و التهاب را افزایش داده است.

طبق گزارش‌ها، هم‌زمان با اعلام نرخ‌های جدید خودروسازان و افزایش محدود قیمت ارز، خودروهای داخلی با نوسانات ملایم روبه‌رو شده‌اند. بازار هنوز کاملاً در رکود نیست و خرید و فروش ادامه دارد، اما رفتار بازار محتاط‌تر شده است.

چرا بازار این‌قدر حساس است؟

کارشناسان می‌گویند قیمت خودرو هم به ارز وابسته است و هم به میزان عرضه. به‌عنوان نمونه:

• در سال ۱۴۰۱ با جهش نرخ ارز، قیمت خودرو تقریباً هم‌زمان بالا رفت.

• اما در سال ۱۴۰۲، با وجود دو برابر شدن نرخ ارز، بازار فقط حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش قیمت را پذیرفت؛ چون کشش قیمتی بازار پر شده بود.

واردات حدود ۶۰ هزار خودرو در سال گذشته نیز اگرچه عدد بزرگی نبود، اما اثر روانی مثبت داشت و مانع جهش شدید قیمت‌ها شد.

افزایش قیمت مونتاژی‌ها؛ خروج چینی‌ها از توان خرید مردم

در بازار خودروهای مونتاژی، مخصوصاً مدل‌های چینی، قیمت‌ها به‌دلیل افزایش ارز و هزینه تولید به بیش از یک‌ونیم تا دو میلیارد تومان رسیده است. امروز حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد خودروهای چینی بالای دو میلیارد قیمت دارند و عملاً از دسترس طبقه متوسط خارج شده‌اند. گزارش‌ها نشان می‌دهد مونتاژکاران هم به‌سمت خودروهای گران و کم‌تیراژ با سود بالاتر رفته‌اند.

بازار داخلی در رکود کامل نیست

علی خسروانی، نایب‌رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو، می‌گوید:

• قیمت خودروهای داخلی طی یک هفته حدود ۵ درصد افزایش یافته؛ هم‌زمان با رشد نرخ ارز.

• بازار داخلی هنوز فعال است، اما بازار خودروهای وارداتی در رکود نسبی قرار دارد.

• اصلی‌ترین عامل گرانی‌ها کمبود عرضه است و اگر تولید و عرضه افزایش یابد، قیمت‌ها قابل کنترل هستند.

او همچنین هشدار می‌دهد که اگر نرخ ارز مدیریت نشود، احتمال ادامه رشد قیمت‌ها وجود دارد.

بازار سقف تحمل دارد

بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو، معتقد است:

• بازار دیگر توان جهش‌های ۶۰ تا ۷۰ درصدی گذشته را ندارد.

• حتی با افزایش نرخ ارز، قیمت‌ها فقط تا یک سقف مشخص بالا می‌روند.
  مثلاً قیمت پژو ۲۰۷ باوجود رشد شدید ارز، از حدود ۱.۲ میلیارد فراتر نرفت.

او تأکید می‌کند:

• واردات اگر به‌درستی انجام شود، می‌تواند قیمت خودروهای داخلی و خارجی را کنترل کند.

• بازار امروز توان همراهی با افزایش‌های شدید را ندارد.

افزایش قیمت کارخانه تنها با یک شرط

به گفته کارشناسان، افزایش قیمت کارخانه‌ای زمانی منطقی است که خودروسازان تعهد افزایش عرضه داشته باشند. در غیر این صورت:

• کمبود خودرو تشدید می‌شود

• شکاف قیمت کارخانه و بازار بیشتر می‌شود

• و دسترسی خریدار واقعی سخت‌تر خواهد شد.

جمع‌بندی

تحلیل کارشناسان نشان می‌دهد کمبود عرضه مهم‌ترین دلیل گرانی‌های اخیر بازار خودرو است. حتی افزایش قیمت کارخانه یا نوسان ارز، بدون کمبود خودرو نمی‌تواند بازار را ملتهب کند. اما وقتی خودرو کم باشد، قیمت بالا می‌رود، بازار در اختیار واسطه‌ها قرار می‌گیرد و شکاف میان قیمت‌ها دوباره عمیق می‌شود.