هشدارهای وضع هوا و پیام رنگ‌ها
فهرست مطالب:
مجله ماشین – نوشته: محمدجواد شبیری / بسیاری از کشورها وقوع پدیده‌های شدید آب و هوایی را با طیف های رنگی زرد،نارنجی و قرمز هشدار می‌دهند.
شیوه‌ای که سال ۲۰۱۵ میلادی به وسیله‌ی سازمان جهانی هواشناسی معرفی شد.
هم اکنون بسیاری از کشورها نظیر آلمان، فرانسه، فنلاند، انگلیس، ایرلند، اسپانبا، ترکیه، هند و ایران با همین شیوه وقوع مخاطرات جوی را هشدار می‌دهند.
در این شیوه رنگ‌های زرد، نارنجی ، قرمز بیانگر شدت یک یا چند مخاطره یا بالای جوی هستند.
این موضوع می‌تواند شامل تمام پدیده‌های آب و هوایی شدید باشد که از حالت معمول شدیدتراند یا سبب وقوع پدیده‌های محیطی ثانویه نظیر سیل، بهمن، آتش سوزی مراتع و جنگل ها و رانش زمین شوند.
هشدارهای مبتنی بر اثر
هشدارهای سازمان هواشناسی کشور بر اساس ماتریس صادر می‌شود و مبتنی بر تاثیر (impactbase) است.
بدین مفهموم که دو عامل اصلی در صدور هشدارها و تعیین رنگ‌ها (سطح) آن نقش ایفا می‌کند.
الف) اثر تخریبی
ب) احتمال وقوع
اثر تخریبی: هرچه پدیده جوی مخرب تر باشدسطح هشدار خطرناک‌تر می‌شود حتی اگر احتمال وقوع پدید نیز کم باشد(شکل ۱).
اثر تخریب با توجه به شناخت پیش بینی‌های محلی از زیر ساخت‌ها، توپوگرافی، شرایط اقلیمی، و … تشخیص داده می‌شود .
در گذر زمان و دریافت بازخورد از نیروهای امدادی و عملیاتی این شناخت، با تجربه پیش بین ها افزایش می‌یابد.
احتمال وقوع: واضح است که پیش بینی های هواشناسی مبتنی بر احتمالات بوده و پایه مدیریت ریسک می‌باشد.
بنابراین مسئولین و مدم میبایست با این مفهوم آشنا شونود و هیچگاه پیش بینی های هواشناسی را به صورت قطعه تلقی ننمایند.
بنابراین یکی از عوامل تعیین رنگ هشدار احتمال وقوع پدیده مخرب جوب می‌باشد و هرچه این احتمال بیشتر باشد سطح هشدار بالاتر می‌رود ( شکل ۱ ) و آمادگی دستگاه های اجرایی و مردم میبایست افزایش یابد.
هشدار زرد : آگاهی و اقدام در صورت نیاز
احتمال خطر: مخاطره مورد نظر بخشی از جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در مناطق مستعد ممکن است اخلال ایجاد کند ولی در سایر مناطق احتمال اینکه برنامه زندگی مردم، تحت تاثیر قرار بگیرد، کم است.
این هشدار در مواقعی که احتمال کمی جود دارد که بخش بزرگی از جامعه تحت تاثیر شرایط جوی به شدت مخرب قرار بگیرند نیز صادر می‌شود، برخی فعالیت‌ها ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد نه لزوما همه فعالیت ها، به عبارت دیگر برخی از مشاغال حساس متناسب با نوع پدیده در معرض خطر می‌باشند.
شایان ذکر است در مواقعی که احنمال رخداد پدیده کم است ولی ممکن است مخرب باشد نیز هشدار زرد صادر می‌شود.
برای طیف وسیعی از شرایط جوی هنگامی صادر می‌شوند که احتمالا اثرات منفی ضعیفی از جمله اختلال در سفرها در برخی نقاط ایجاد شود.
در این سطخ از هشداربیشتر افراد ممکن است بتوانند به کارهای روزمره خود ادامه دهنداما برخی دیگر بسته به مکان و با نوع فعالیت آنها بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
بنابر این توجه به محتوای هشدار قرار گیرد یا نه، مهم است.
مسئولین میبایست از وجود پدیده‌های جوی آگاه باشند و تدابیر لازم در صورت نیاز اتخاذ کنند.
شرایط جوی پیش بینی شده غیر عادی نیست ولی پتانسیل خطر را دارد. باید مراقب فعالیت‌هایی باشید که ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند.
هشدار نارنجی: اقدام ضروری
تهدید کننده یا مخاطره آمیز: مخاطره جوی طیف وسیعی از جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
احتمال اثرات منفی ناشی از هوای مخرب بیشتر است و می‌تواند برنامه زندگی افراد را مختل می‌کند.
به این معنا که احتمال تاخیر در سفرهای زمینی ، هوایی و دریایی، بسته شدن راه‌ها قطع برق، آسیب به فعالیت‌های کشاورزی و خطر احتمالی برای جان و مال مردم وجود دارد.
مردم باید به فکر تغییر برنامه‌ها و محافظت از خود و اموالشان نباشند. در این شرایط ممکن است نیاز باشد که تاثیر منفی شرایط جوی را بر خانواده و اطرافیان خود را بررسی کنند و قبل از وقوع پدیده مخاطره آمیز، اقداماتی برای کم کردن اثرات منفی اجام دهند.
مسئولین باید آمادگی لازم را برای مواجه به خطر داشته باشند از جمله دستگاه های امدادی و خدماتی مانند شهرداری ها، ادارت کل راه و شهر سازی و … تمهیدات لازم به منظور جلوگیری از خسارات احتمالی را فراهم می‌آورند.
شرایط جوی خطر ناک است. رویداد پیش بینی شده‌ی هواشناسی یا احتمال زیاد رخ خواهد داد. احتمال وقوع خسارت وحود دارد. باید بسیار محتاط باشید و گزارش ها و هشدارهای هواشناسی را دنبال کنید.
هشدار قرمز: اقداما عاجل و همه جانبه
پر مخاطره: شدت پدیده جوی بسیار زیاد و خطرناک استو برای امنیت مال و جان مردم از اثرات مخاراط جوی باید اقدام عاجل صورت گیرد.
این احتمال وجود دارد که اختلال قابل توجهی در سفرهای زمینی، هوایی و دریایی و تامین انرژی رخ دهد و خسارت گسترده‌ای به دارایی مردم و زیر ساخت‌ها وارد شود و زندگی مردم با خطر مواجه شود.
بایداز حضور در مناطق پر خطر اجتناب شود زیرا احتمال تلفات جانی ومالی بسیار زیاد است.
مسئولین با تمهیدات را به منظور جلوگیری از خسارت انجام دهند. این اقدامات شامل مدیریت سدها، بازگشایی دهانه پل ها و آبروها و مسیل‌ها، اقدامات پیشگیرانه در جهت حفظ محصولات کشاورزی، تمهیدات راهداری و … است.
شرایط جوی بسیار خطرناک است. رویداد هواشناسی بسیار شدید پیش بینی می‌شود. احتمال وقوع خسارت و تلفات عمده وجود دارد. رویداد هواشناسی با احتمال بسیار زیاد و در یک منطقه وسیع زندگی مردم را تهدید می‌کند.
گزارش‌ها و هشدارهای هواشناسی باید به طور پیوسته دنبال شود.
مرگ ۲ میلیون نفر بر اثر حوادث جوی و بلایای طبیعی
گزارش‌های سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که حوادث جوی و بلایای طبیعی در ۵۰ سال گذشته به مرگ ۲ میلیون انسان در زمین منجر شده است.
بر اساس این گزارش‌ها، تعداد حوادث جوی از قبیل سیل و موج گرما ناشی از از تغییرات اقلیمی طی ۵۰ سال گذشته افزایش ۵ برابری داشته که به مرگ بیش از دو میلیون انسان منجر شده و خسارت ۳.۶۴ تریلیون دلاری بر جا گذاشته است.
هشدارهای آب و هوایی شدید در دنیا
سازمان جهانی هواشناسی در سال ۲۰۱۵ صدور هشدارهای شدید آب و هوایی با طیف‌های رنگی را صادر کرد که ایران در سال گذشته ضمن پیوستن رسمی به پروتکل هشدار این سازمان، رسما تولید هشدار ها بر اساس استانداردهای جدید شروع کرد.
البته پیش از این از سال ۱۳۹۹ صدور آزمایشی هشدارهای رنگی در کشور آغاز شده بود.
در حال حاضر همه کشورهای دنیا هشدارهای شدید آب و هوایی را با طیف‌های رنگی اعلام می‌کنند. این هشدارها علاوه بر تشریح نوع مخاطره، به اثرات آن، دامنه دربرگیری و زمان آن، حاویه توصیه‌های کاربردی است که به اقشار جامعه برای مواجه با شرایط مخاطره آمیز کمک می‌کند.
