جمعه , ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
» مقاله » علمی » رابطه اکتان با نسبت تراکم یا ضریب کمپرس
benzin1 3

رابطه اکتان با نسبت تراکم یا ضریب کمپرس

۱۴۰۱-۰۶-۱۴

این افسانه که بنزین سوپر کلاً بهتر از بنزین عادی است، حقیقت ندارد و بنزین سوپر فقط جهت موتورهای کمپرس بالا لازم و برای موتورهای کمپرس پایین اتلاف پول است. برای داشتن رابطه اکتان با نسبت تراکم، ابتدا باید تعریفی ساده از هر دو واژه داشته باشیم.

مجله ماشین / نسبت تراکم Compression Ratio نشان می‏ دهد که پیستون شما از زمان حرکت از پایین ‏ترین نقطه تا بالاترین نقطه، چند حجم هوا را تبدیل به یک حجم هوا می‏ نماید. مثلاً فرض کنید یک موتور ۲۰۰۰ سی‏سی داشته باشید که هر سیلندر آن ۵۰۰ سی‏سی حجم داشته باشد اگر حجم هوای محبوس در بالای پیستون را در نقطه مرگ بالا اندازه بگیرید و این حجم ۵۰ سی‏ سی باشد، نسبت تراکم شما ۱۰ یا ۱۰:۱ است. این بدان معنی بوده که هر پیستون با حرکت خود می‏تواند ۵۰۰ سی‏سی هوا را فشرده و تبدیل به ۵۰ سی‏سی بنماید و آن را آماده برای جرقه و انفجار کند.

engine2


اکتان Octane که از عدد هشت لاتین می‏آید، درصد میزان هیدروکربن اشباع شده در بنزین را نشان می‏دهد. پس عدد اکتان ۸۷ یعنی ۸۷ درصد از بنزین را این هیدروکربن اشغال کرده است. هر چه عدد اکتان بالا برود، احتمال انفجار سوخت بر اثر فشار پیستون و قبل از جرقه شمع بیشتر می‏ شود. اگر در یک موتور دیزل که معمولاً نسبت تراکمی بالای ۱۶ دارد، بنزین اکتان ۸۷ بریزید، چه اتفاقی می‏ افتد؟
قبل از اینکه پیستون به نقطه مرگ بالا برسد بنزین منفجر شده و نه تنها میل لنگ شما را به گردش در نمی‏آورد بلکه تمایل دارد آن را در جهت معکوس بچرخاند و از همان جا قبل از بالا آمدن پیستون آن را به پایین برگرداند که این باعث فشار آمدن به شاتون و میل لنگ می‏شود و موتور کار نخواهد کرد.

حالا همین نسبت تراکم را به ۱۰ برسانید. حالا موتور شما کار می‏کند ولی یک صدای چغ ‏چغ می‏شنوید که بر اثر انفجار زودرس سوخت قبل از جرقه زدن شمع است. اکنون نسبت تراکم را به هشت برسانید (البته متأسفانه نسبت تراکم ثابت و غیرقابل تنظیم است ولی به‏ طور تئوری می‏گوییم) و موتور شما خوب کار خواهد کرد.سپس همین آزمایش را با یک بنزین سوپر اکتان ۹۲ به‏ طور تئوری انجام داده و نتایج آن را مشاهده کنید.

compression

برعکس آنچه به نظر می‏ آید بنزین سوپر خاصیت انفجاری کمتری از بنزین اکتان ۸۷ دارد بنابراین به خاصیت گازوئیل و نفت که دیرتر منفجر می‏شوند نزدیکتر است. در یک موتور دیزل بهتر از بنزین ۸۷ عمل خواهد کرد اگرچه موتور شما روشن نخواهد شد. در یک موتور با کمپرس بالا (از دید من از عدد ۹ به بالا) این سوخت عالی عمل خواهد کرد و در یک موتور با کمپرس پایین، این بنزین هیچ مزیتی برای شما نخواهد داشت و حتی ممکن است زور ماشین را کم کند. پس این افسانه که بنزین سوپر کلاً بهتر از بنزین عادی است، حقیقت ندارد و بنزین سوپر فقط جهت موتورهای کمپرس بالا لازم و برای موتورهای کمپرس پایین اتلاف پول است. در اکثر پمپ بنزین‏ های ایالات متحده علاوه بر گازوئیل، سه نوع بنزین اکتان مختلف را خواهید یافت که عموماً یکی ۸۷، یکی ۸۹ و دیگری ۹۱ یا بالاتر است. این نشان می‏دهد که نمی‏توان فقط با یک نوع بنزین چه اکتان ۸۷ و چه اکتان ۹۱ امور را گذراند و وجود هر دو لازم هستند. در ماشین‏های کمپرس پایین قدیمی بخاطر دوده گرفتن سرسیلندر و کم شدن حجم آن، نسبت تراکم اندک اندک بالا می‏ رود و در نهایت استفاده از بنزین سوپر برای آنها اجباری می‏شود وگرنه پیش انفجار خواهید داشت.

این مطلب چقدر برای شما مفید بود؟

امتیاز 3.00
بنر انتهای مطلب فلش آرشیو مجله ماشین

گروه نویسندگان

تحریریه مجله ماشین

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

×